کتاب صداهایی از چرنوبیل Voices from Chernobyl اثر سوتلانا الکسیویچ Svetlana Alexievich

خواندن تاریخ همیشه به معنی خواندن کتاب‌های خسته‌کننده و قطور نیست. گاهی تاریخ تصویرهمان مردمی‌ست که در دوره به‌خصوصی زندگی می‌کردند. «سوتلانا الکسیویچ» با این دیدگاه، برای زنده کردن تاریخ به سراغ مردم می‌رود و با مصاحبه کردن از آنها و گردآوری داستان‌ها و روایات، جانی تازه به تاریخ می‌بخشد.

اگر شما به تاریخ علاقه دارید و دوست دارید تاریخ را با گوشت و پوست‌تان حس کنید، و یا اگر از مطالعه کتاب‌هایی مثل «جنگ چهره زنانه ندارد» (The Unwomanly Face of War) و «زمان دست دوم» (Second-hand Time) لذت برده‌اید، کتاب انگلیسی صداهایی از چرنوبیل (Voices from Chernobyl) را از دست ندهید.

خلاصه کتاب صداهایی از چرنوبیل (Voices from Chernobyl)

«لودمیلا ایگناتنکو» (Lyudmilla Ignatenko)

همسر آتش‌نشان «واسیلی ایناتنکو» (Vasily Ignatenko)

ما تازه عروسی کرده بودیم و حتی وقتی می‌خواستیم به فروشگاه برویم، دست در دست به آنجا می‌رفتیم. من به او می‌گفتم که دوستش دارم اما آن موقع نمی‌دانستم که واقعا چقدر زیاد عاشقش هستم. یک شب صدایی شنیدم و بیرون از پنجره را نگاه کردم که ببینم چه خبر شده است. به من گفت: «پنجره را ببند و برو بخواب. در راکتور آتش‌سوزی شده. خیلی زود برمی‌گردم.» من انفجار را ندیدم اما دیدم که شعله‌ها همه‌جا زبانه می‌کشند. آسمان شب روشن بود و دود همه جا را گرفته بود.

او دیگر هرگز به خانه برنگشت.

در ۲۶ آپریل ۱۹۸۶، بزرگترین و بدترین فاجعه هسته‌ای تاریخ در چرنوبیل به وقوع پیوست و سه چهارم از اروپا را آلوده کرد. کتاب انگلیسی « صداهایی از چرنوبیل » (Voices from Chernobyl)، اولین کتابی است که بر اساس روایات افراد از این تراژدی بشری نوشته شده است. «سوتلانا الکسیویچ» (Svetlana Alexievich) در این کتاب با بیش از صدها نفر که تحت تاثیر این فاجعه قرار گرفته بودند مصاحبه کرده است. افرادی مثل بی‌گناه‌هایی که در صحنه بودند یا ماموران آتش‌نشانی یا افرادی که برای پاکسازی فاجعه به محل وقوع احظار شده بودند.

درباره کتاب صداهایی از چرنوبیل (Voices from Chernobyl)

کتاب Voices from Chernobyl برای اولین بار به زبان روسی در سال ۱۹۹۷ منتشر شد و در سال ۲۰۰۶ به انگلیسی ترجمه و چاپ شد. در این کتاب، نویسنده، «سوتلانا الکسیویچ» (Svetlana Alexievich) درطول ۱۰ سال با بیش از ۵۰۰ نفر از شاهدان عینی فاجعه چرنوبیل مصاحبه کرده و آثار روانی، فیزیکی و شخصی این اتفاق مرگبار را به نگارش درآورده است. در میان افرادی که مصاحبه شده‌اند، آتش‌نشان‌ها، اعضای تیم پاکسازی، سیاستمداران، پزشکان، فیزیک‌دانان و شهروندان معمولی حضور دارند که این اتفاق تراژیک به گونه‌ای بر زندگی‌شان تاثیر گذاشته است. کتاب « صداهایی از چرنوبیل » که شامل مونولوگ‌هایی منتخب از مصاحبه «سوتلانا الکسیویچ» با افراد مختلف است، یکی از مهمترین آثار ادبی در جاودانه‌سازی این اتفاق و عواقب آن است. این اثر قدرتمند با برانگیختن احساسات خواننده، رنگ دیگری به این فاجعه انسانی می‌دهد و خواننده را به گونه‌ای احساسی درگیر می‌کند. این داستان‌های تکان‌دهنده، ترس، خشم و احساس اضطرابی را به تصویر می‌کشند که این افراد با آن زندگی می‌کنند. کتاب انگلیسی Voices from Chernobyl  که در ژانر غیرداستانی و تاریخی دسته‌بندی می‌شود، در سال ۲۰۰۵ موفق به کسب جایزه National Book Critics Circle Award در بخش غیرداستانی شد. همچنین در سال ۱۹۹۸ جایزهLeipzig Book Award for European Understanding به این کتاب اختصاص گرفت.

در سال ۲۰۱۶ فیلم مستندی با همین نام توسط کارگردان لوکزامبورگی، «پول کروشتن» (Pol Cruchten) از کتاب اقتباس شد. اخیرا نیز سریال کوتاه «چرنوبیل» (Chernobyl) توسط شبکه HBO ساخته و پخش شد که بخش عظیمی از آن بر اساس شواهد عینی مردم محلی «پریپیات» (Pripyat) که در این کتاب آورده شده، متکی است.

درباره «سوتلانا الکسیویچ» (Svetlana Alexievich)، نویسنده کتاب «صداهایی از چرنوبیل» (Voices from Chernobyl)

«سوتلانا الکسیویچ» (Svetlana Alexievich) متولد ۱۹۴۸، روزنامه‌نگار پرسشگر، مقاله‌نویس و تاریخ‌نگار شفاهی بلاروسی است که آثارش را به زبان روسی می‌نویسد. Svetlana Alexievich پس از پایان تحصیلاتش، در مدرسه کارش را به‌عنوان گزارشگر در چندین روزنامه شروع کرد و این حرفه را تا پایان تحصیلات دانشگاهی‌اش ادامه داد. در حرفه خبرنگاری‌اش، «الکسیویچ» سبک خاص خود را در روایت اتفاقات ایجاد کرد که بر اساس شهادت شاهدان بنا شده بود. در این میان، «سوتلانا الکسیویچ» با استفاده از این تکنیک تاریخ شفاهی، چندین اتفاق مهم، مثل: جنگ جهانی دوم، سقوط شوروی و فاجعه چرنوبیل را گردآوری کرد.

Svetlana Alexievich در سال ۲۰۰۰ به‌علت آزار سیاسی از جانب دولت وقت، مجبور به ترک وطنش شد اما در سال ۲۰۱۱ به «مینسک» (Minsk) بازگشت. کتاب‌های او سرشار از نثری چندصدا و تجسمی از عذاب و شجاعت در زمان ماست. اولین کتاب منتشر شده از این نویسنده نامدار، «جنگ چهره زنانه ندارد» (The Unwomanly Face of War) است که در سال ۱۹۸۳ به چاپ رسید و در حدود ۵ سال، بیش از ۲ میلیون نسخه از آن به فروش رفت.

از دیگر آثار قابل توجه «سوتلانا الکسیویچ» کتاب‌های «زمان دست دوم» (Second-hand Time) و «مسحورشده با مرگ» (Enchanted with Death) هستند. Svetlana Alexievich در طول حرفه نویسندگی خود توانست جوایز بی‌شماری را از ‌آن خود کند؛ از جمله: جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۵، جایزه National Book Critics Circle Award در سال ۲۰۰۵، جایزه Golden Plate Award از آکادمی دستاوردهای آمریکایی در سال ۲۰۱۷ و جایزه صلح کتاب‌فروشان آلمان (Peace Prize of the German Book Trade) در سال ۲۰۱۳. «سوتلانا الکسیویچ» اولین نویسنده از بلاروس است که موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شده است.