خودآموز ترکی استانبولی(مکالمه دستور)

کتاب «خودآموز ترکی استانبولی» کتابی آموزشی است که برای علاقه‌مندان به یادگیری زبان‌ ترکی نوشته شده، بدون این که لازم باشد در کلاس‌های خصوصی و آموزشگاه‌ها شرکت کنید. این کتاب شامل موارد آموزشی جامع و کاملی است، به طوری که اگر آن را به طور کامل و با دقت بخوانید، می‌توانید به سطح قابل قبولی در زبان ترکی استانبولی برسید. این کتاب به کوشش «ارسلان فصیحی» در انتشارات ققنوس منتشر شده است.

مروری بر فصل‌های کتاب خودآموز ترکی استانبولی

در ابتدای این کتاب مقدمه‌ای آمده که به درک بهتر مطالب آن کمک می‌کند. پس از این مقدمه که اطلاعاتی هم درباره‌ی تاریخ و کلیت زبان ترکی در اختیار مخاطب می‌گذارد، مباحث آموزشی کتاب در دو بخش مبانی و دروس اصلی نوشته شده است.

بخش اول شامل فصل‌های یک تا هفت می‌شود و شامل آموزش فونولوژی و مباحث دستوری است. نویسنده تاکید زیادی دارد که این علاقه‌مندان این بخش را با دقت و حساسیت بالایی بخوانند و تا هنگامی که به مباحث آن مسلط نشده‌اند، بخش دوم را شروع نکنند. در بخش مبانی، همان‌طور که نام‌اش هم نشان می‌دهد، با اصول اولیه‌ی یادگیری زبان ترکی آشنا می‌شوید. الفبای ترکی، قانون هماهنگی اصوات، پدیده‌های آوایی، آداب مکالمه، تصریف اسم، ضمایر و اعداد از مطالب این فصل هستند.

در بخش دوم که شامل فصل‌های هشت تا پایان کتاب است، ابتدا متنی براساس مکالمه‌ی روزمره آورده شده و پس از آن نکات دستوری ضروری برای درک متن‌ها توضیح داده شده‌اند. ترجمه‌ی متن‌های این کتاب تا جای ممکن به صورت تحت الفظی انجام شده تا زبان‌آموزها معنی مستقل هر کلمه و جایگاه آن را در جمله به خوبی درک کنند. در پایان هر فصل تمریناتی آمده که به روند یادگیری سریع‌تر و بهتر زبان کمک می‌کند. در این بخش، مطالب بیشتر و متنوع‌تری آموزش داده می‌شود. مصدر، زمان، حالت‌های اسم، ترکیب‌های اضافی و وصفی، اسم و ضمیرف پسوندها، صرف فعل، نقل قول و ضرب‌المثل از سرفصل‌های این بخش از کتاب هستند.

این کتاب با توجه به نیاز برای پر کردن خلا موجود در زمینه‌ی آموزش علمی و روشمند زبان ترکی نوشته شده است. در این اثر تلاش شده تا ابتدا پایه‌ها و مبانی آموزش داده شود و پس از اطمینان از استحکام آن‌ها، آموزش سایر بخش‌های زبان شروع شود.

در بخشی از کتاب خودآموز ترکی استانبولی می‌خوانیم

زبان ترکی زبان رسمی جمهوری ترکیه است. علاوه بر ترکیه در کشورهای بالکان (بلغارستان، یوگسلاوی، رومانی و یونان) و در بخش شمالی جزيره قبرس نیز ترک‌زبانان ساکن هستند. در کشورهای آلمان، اتریش، بلژیک و فرانسه نیز اقلیت‌های ترک زندگی می‌کنند. در حال حاضر حدود ۸۰ میلیون نفر در سطح جهان به این زبان تکلم می‌کنند.

در ایران برای متمایز ساختن زبان ترکی از دیگر زبان‌ها و لهجه‌های ترکی آن را «ترکی استانبولی» می‌نامند که این نام‌گذاری با اصول علمی زبان‌شناسی منطبق نیست. هم اکنون در جهان بیش از ۲۵ زبان عضو خانواده زبان‌های ترکی وجود دارد که همگی نام خاص خود را دارند؛ مانند: آذربایجانی، ترکمنی، ازبکی و غیره. بر اساس تقسیم‌بندی علمی زبان‌شناسی، نام «ترکی» فقط به زبان ترکی رایج در ترکیه اطلاق می‌شود و بر این اساس اضافه کردن کلمه «استانبولی» به آن نه ضروری است، نه صحیح. با این حال چنین به نظر می‌رسد که تا زمانی که این تقسیم‌بندی علمی جای خود را در جامعه بیابد، در بیشتر مواقع به ناچار باید از کلمه «استانبولی» استفاده شود.

زبان ترکی از لحاظ شجره‌ای جزو گروه اوغوز، از خانواده زبان‌های ترکی است و از لحاظ صرفی جزو زبان‌های التصاقی محسوب می‌شود. (زبان التصاقی به زبانی گفته می‌شود که در آن تصریف افعال و ساخت حالت‌های اسم و کلمات جدید، تنها با افزودن پسوند به ريشه کلمه صورت می‌گیرد و ریشه دچار دگرگونی نمی‌شود). در گروه اوغوز زبان‌های ترکی علاوه بر زبان ترکی، زبان‌های آذربایجانی، ترکمنی و قاقااوزی (در رومانی و مولداوی) نیز قرار دارند. اين زبان‌ها به این‌ دلیل در یک گروه قرار داده شده‌اند که هم واژگان بنیادی آن‌ها تا حد بسیار زیادی مشترک است و هم از لحاظ دستوری وجوه اشتراک فراوانی دارند. از این ‌روست که مثلا آذربایجانی‌ها و ترک‌های ترکیه می‌توانند هنگام سخن گفتن منظور یکدیگر را تا حد نسبتا زیادی درک کنند.