The Queens Gambit گامبی وزیر (بدون حذفیات)

کتاب THE QUEENS GAMBIT کتاب قمار ملکه یا گامبی وزیر

THE QUEENS GAMBIT BY Walter Tevis’

این کتاب کتابی است که هر چند سال یکبار دوباره می خوانم – برای لذت و مهارت ناب آن ، مایکل اونداتجه
اسکاتلندی ، “اگر خواب شبانه می خواهید این را انتخاب نکنید.”

THE QUEENS GAMBIT

«بث هارمون، دختر یتیمی است که در دوران کودکی به طور مداوم در معرض دارو‌های آرامش بخش قرار داشته، دختری ساکت، درون‌گرا، خجالتی و به نظر اطرافیان کاملا عادی که حتی توانایی انجام کارهای معمول را هم ندارد. اما آشنایی‌اش با صفحه شطرنج از طریق سرایدار یتیم‌خانه او را  به زنی قدرتمند تبدیل می‌کند.

قمار ملکه یا گامبی وزیر

بث پس از تجربه شطرنج رفته‌رفته متوجه می‌شود که در زمان انجام این بازی، افکار واضح و دقیقی دارد و می‌تواند از تمامی ظرفیت‌های درونی‌اش بهره ببرد. او پس از مدتی و در سن کم وارد رقابت‌های مختلف شطرنج شده و به عنوان یک اعجوبه کم سن و سال به رقابت‌های بزرگ و جهانی می‌شود تا لقب استادبزرگ شطرنج را به دست بیاورد.»

شاید خلاصه داستان به اصطلاح پشت‌جلدی رمان گامبی وزیر در سال 2020 چندان گیرا به نظر نرسد، اما توجه ویژه والتر تویس به مسائل ذهنی بث، کتاب را به اثری ارزشمند تبدیل کرده است. تویس رمان را از یک یتیم‌خانه آغاز می‌کند تا شخصیت‌اش را به عنوان موجودی تنها و بی‌پناه که فقط یک راه برای رشد یافته‌ است نشان دهد. او بث را با شطرنج آشنا می‌کند و راه آزادی را در مقابل قهرمان داستان قرار می‌دهد. اما در نقطه مقابل، به جای تاکید بیش از حد روی موانع بیرونی مثل اطرافیان، روابط و حتی جنسبت شخصیت، عوامل و موانع ذهنی دختری نوجوان که در راه رسیدن او به موفقیت قرار دارند، را پررنگ کرده و پی‌گیری می‌کند.

هوشمندی نویسنده زمانی روشن‌تر می‌شود که او با مطرح کردن موضوع اعتیاد بث، در یک چرخش زیبا به دنیای تنها و درونی بث بازمی‌گردد و وضعیت ذهنی او را مورد بررسی قرار می‌دهد. تویس وضعیت ذهنی شخصیت داستان را در مقابل موفقیت‌های او در عرضه شطرنج قرار می‌دهد؛ به صورتی که پیشرفت مداوم بث در رقابت‌های شطرنج، شرایط ذهنی او را آشفته‌تر کرده و باعث پسرفت او در وضعیت ذهنی و درونی‌اش می‌شود.

وقتی صحبت از قصه‌های بزرگ شدن و رشد کردن (Coming of Age Story) باشد، معمولا رسم کردن یک مسیر نه چندان واضح و نمایش بخش مهمی از زندگی شخصیت اصلی که پایه‌های اصلی هویت او را شکل داده‌اند به میان می‌آید، این مسیر با روابط، موفقیت‌ها، شکست‌ها و تلاش‌های شخصیت اصلی جذاب شده و مخاطب را به سمت خود جذب می‌کنند. این موضوع تا حد زیادی در رابطه با رمان گامبی وزیر هم صدق می‌کند، اما موضوع مهم در رابطه با رمان، نحوه به تصویر کشیده شدن کشمکش‌های درونی بث هارمون است که در چنین آثاری کمتر  دیده شده است.